نیمه تاریک اینستاگرام؛ در پشت پرده پیج‌های کودک‌اینفلوئنسر چه می‌گذرد؟

این‌روزها، اینفلوئنسر شدن به شغلی آرمانی برای بسیاری از کودکان و نوجوانان تبدیل شده است. مطالعه‌‌ی گروه تحلیل بازار هریس پول و شرکت لگو نشان داد که کودکان ۸ تا ۱۲ ساله‌ی آمریکایی، بیشتر به یوتیوبر شدن علاقه دارند تا فضانورد شدن.

بیش از نیمی از نسل زد در آمریکا هم که بین ۱۲ تا ۲۰ سال سن دارند، می‌گویند که اگر شرایطش جور شود، دوست دارند به‌صورت حرفه‌ای، اینفلوئنسر شوند. بسیاری از آن‌ها تا رسیدن به این آرزو حتی تا بزرگسالی صبر نمی‌کنند. تب شهرت و کسب درآمد از طریق اینفلوئنسر شدن در ایران هم با همین شدت، اگرنه بیشتر، در پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی (باوجود فیلتر بودن و چالش‌های دسترسی) درجریان است و حتی پای کودکان را هم وسط کشیده است.

دنیای اینفلوئنسرها از بیرون پرزرق‌وبرق و رویایی به‌نظر می‌رسد؛ چند صد هزار فالوئر و چند صد میلیون تومان درآمد فقط با تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی. اما این وسط دنیای اینفلوئنسرهای زیر ۱۸ سال که اصطلاحا به آن‌ها «کودک‌اینفلوئنسر» می‌گویند، جنبه‌های تاریک و تکان‌دهنده‌ای دارد که از آسیب‌های متداول شبکه‌های اجتماعی نظیر ایجاد احساسات منفی نسبت‌به خود و ترویج شی‌انگاری بدن، به‌مراتب فراتر می‌رود.

والدینی که کودکانشان را در ویترین می‌گذارند تا پول‌های بادآورده به جیب بزنند یا با جلب‌نظر برندها، آینده‌ی اینفلوئنسری آن‌ها را تضمین کنند، خواسته یا ناخواسته، فرزندانشان را در سراشیبی هولناکی قرار می‌دهند که به‌سرعت در قامت کابوسی تحت کنترل مردانی درمی‌آید که بسیاری از ‌آن‌ها به‌صراحت اعتراف می‌کنند که به کودکان علاقه‌ی جنسی دارند.

البته اینستاگرام به کودکان زیر ۱۳ سال اجازه‌ی ایجاد حساب کاربری نمی‌دهد، برای همین بسیاری از این حساب‌ها که در آن‌ها کودک‌اینفلوئنسرها بیشتر دخترانی هستند که به رقص، مدلینگ یا ورزش مشغولند، توسط مادرانشان مدیریت می‌شود. برخی از این حساب‌ها هم نمایشی از زندگی روزمره نوزادان و کودکان نوپاست تا آینده‌ی اینفلوئنسری‌شان از همان چند ماه اول زندگی تثبیت شود.

در این مسیر، افرادی که بیشتر به‌خاطر انگیزه‌ی مالی به‌دنبال پررنگ کردن حضور دخترانشان در اینستاگرام هستند، گاهی به شبکه‌ای از مردان دسترسی پیدا می‌کنند که پشت نقاب فعال شبکه‌های اجتماعی، به «گرومینگ کودکان» مشغولند: دنیای هولناکی که در آن کودکان قربانی شهوت مردان، طمع والدین و تب فراگیر شهرت آنلاین می‌شوند.

در این بین، گزارشی که نیویورک تایمز چند وقت پیش از دنیای کودک‌اینفلوئنسرهای اینستاگرام منتشر کرد، به‌شدت تکان‌دهنده بود. این گزارش پس از یک سال بررسی پنج‌هزار اکانت کودک‌اینفلوئنسر در اینستاگرام و زیرورو کردن هزاران صفحه از گزارش‌های پلیس و و سوابق دادگاه و مصاحبه با نزدیک‌به ۲۰۰ نفر از مجرمان و قربانیانی که تا پیش از این به‌طور علنی صحبت نکرده بودند، تهیه شده است.

از بین فالوئرهای پنج‌هزار اکانت بررسی‌شده توسط تایمز، ۳۲ میلیون نفر آن‌ها مرد بوده‌اند. تایمز همچنین با استفاده از نرم‌افزار طبقه‌بندی تصاویر گوگل و مایکروسافت، دریافت که هرچه تصاویر اکانت‌های کودک‌اینفلوئنسرها به‌اصطلاح «بی‌پرده‌تر» و دارای اشارات جنسی بیشتری باشد، لایک و کامنت بیشتری از سوی فالوئرهای مرد دریافت می‌کنند.